Дневник поездки на Иссык-Куль 1856

Дневник поездки на Иссык-Куль 1856 г.
18 апреля из Семипалатинска мы отправились на Аягуз. Дорога через казачьи пикеты (они же и станции) лежала в солонцеватой безводной степи. Здесь мы впервые увидели зелень. День, в который мы выехали, был теплый; жаворонки пели свою обычную песню. В водянистых лугах встречались нам утки разных пород и особенно часто известная на Каспийском море порода, называемая турпан или атайка: она любит солонцеватую воду и в подобных степях встречается часто, живет не стадами, любит уединение – самец и самка. Из растений показывалась только обыкновенная кормовая трава, морковник (дикий довукроп) и одуванчик. Таволожнику и карагану (дикая акация Caraganis sibiricum), ольно рослого, было много, но листья еще [только] распускались.
Все пикеты по аягузскому тракту пользуются водой из колодцев: до Аягуза их шесть.
Эта солонцеватая местность постепенно к Аягузу возвышается и образует пику (сопку) Аркат, оттоль начинает понижаться. Во всяком случае аягузский склон выше иртышского. Живописные зубчатые синевы Аркатские виднеются довольно далеко и разнообразят скучную и пустую дорогу. Горы Аркатские славятся кормом и потому в них сосредоточены зимовки найманских и уваковских волостей Аягузского округа. Здесь кочевали, и кочевали в мой проезд до ста и более юрт сартов. Они, как говорят сами, кочуют тут более 70 лет. Сначала их вызвала к бродяжничеству необходимость: торгуя через Семипалатинск азиатскими произведениями, для отправления караванов они должны были иметь своих лошадей и своих верблюдов – надо было их пасти, к тому же они любили кумыз - вот и наняли в аренду земли у киргиз [казахов] и переселились несколькими семействами в юрты. Кочевая, вольная жизнь, свойственная всей Азии, понравилась им, и в короткое время они увеличились пришельцами до 150 кибиток. Генерал-губернатор, подозревая их в укрывательстве беглых и по контрабандной части, приказал [им] оставить Аркат. Они должны [были] или записаться в мещане с вступлением в российское подданство, или же отправляться восвояси. Они, кажется, решились на последнее.

Результаты (казахский) 1:

Ыстықкөлге 1856 сапары күнделігі
Семейден 18 сәуір, біз Аягөз барды. Казак пикеттер арқылы жол (олар және станция) solonetsous сусыз далада жатып. Біз бірінші көк көрдім. Біз кетіп, ол күні, жылы болды; жаворонки олардың әдеттегі ән шырқады. - ер және әйел, сулы шалғындар бізге түрлі тұқымдас үйрек және көбінесе Каспий теңізі түрлердің белгілі, Қара тұрпан деп аталатын немесе ол сортаң су жақсы көреді және жалпы осындай даласында, құпиялылық сияқты табын өмір сүріп емес, atayka кездесті. өсімдіктерден ғана қарапайым жемшөп шөп Morkovnikov (жабайы dovukrop) және одуванчика бар. Tavolozhniku және Қараған (жабайы акация Caraganis sibiricum), Aulnay биік, ол көп болды, бірақ жапырақтары әлі [ғана] ыдырады болып табылады.
ұңғымадан Аягөз тас жолы пайдалану суға Барлық пикеттер: Aiaguz олардың алты.
Бұл сортаң бедердің біртіндеп Аягөз көтеріледі және шарықтау шегіне (а Hill) Arcata қалыптастырады, жақтан түсіріп бастайды. Қалай болғанда да Ертіс Жоғарыда баурайында Аягөз. Scenic тісті көк бір өте алыс көре аласыз Arkatskie және бұрғылау және бос жол түрлі. Arkatskie таулары азық-түлік белгілі болып табылады және, өйткені олар Найман және қыстайтын uvakovskih қалашықтарды Аягөз County шоғырланған. Мұнда біз Броды және жүз және одан да көп киіз Сарт менің саяхат Броды. Олар өздерін, былайша айтқанда, 70 жылдан астам уақыт бойы осында кезбе. Біріншіден, олар қаңғыбастықпен қажеттігіне әкелді: олар жылқы және олардың түйе керек еді керуен кету үшін, Семей Азия арқылы жұмыс істейді Сауда - олар қымыз өте ұнады, сонымен қатар, ол, оларды тамақтандыруға қажетті болды - қырғыздар жалға жер жалдамалы екенін [қазақтарды] және Біз киіз бірнеше отбасы көшіп. Азия тұтастай тән көшпелі тегін өмірі, солар сияқты, және қысқа уақыт ішінде, олар 150 шатыр Жатжерлік ұлғайды. Генерал-губернаторы, қашқын жасыру және бөлігін контрабанда оларды күдіктеніп, Arcata қалдыру үшін [оларды] бұйырды. Олар [болды] немесе орыс азаматтығы енуіне әдетте, қосылуға, немесе үй баруға тиіс. Олар соңғысының туралы шешім қабылдады, меніңше.