ХХ век солдаты и офицеры воинских ч

ХХ век солдаты и офицеры воинских частей, расположенных на территории белорусских городов и местечек, встретили в форме образ­ца 1881 г. Согласно правилам от 9 марта 1883 г. она подразделялась на парадную, обыкновенную и по­ходную. Парадная использовалась во время проведения парадов и смотров, обыкновенная - в повсед­невной носке в местах постоянной дислокации полков, походная - в по­ходах, на лагерных сборах, манев­рах и в военное время.
Несмотря на такую градацию, форма не отличалась привлекатель­ностью и, по словам современни­ков, «была чрезмерно скучной для парада и не могла использоваться в условиях боевых действий». Продиктованный вкусами императора Александра III облик воинских чинов явно не совпадал с красивыми ожи­даниями монарха и в консерватив­ной армейской среде был прозван «мужицким». Офицеры с носталь­гией вспоминали яркие мундиры предшествовавшей эпохи. О том, как в действительности выглядели воинские чины стоявших в Минске, Витебске, Гродно, Брест-Литовске полков и бригад, мы можем судить по сохранившимся фотографиям 1900 - 1907 гг. Начнем с самых младших в военной иерархии – вос­питанников Полоцкого кадетского корпуса.
Так, кадетам полагался однобор­тный на восемь пуговиц из чёрного (темно-зеленого) сукна мундир и такого же цвета шаровары. Крас­ные погоны имели белую выпушку и желтый трафарет в виде букв П.К. Воротник-стойка был украшен крас­ными клапанами с нашитым на них галуном. Мундир подпоясывался красным (в соответствии с расцвет­кой поля погон) шерстяным кушаком. Верхней одеждой служила черного цвета шинель с отложным ворот­ником, на котором размещались два красных клапана без выпушек. Повседневным головным убором являлась фуражка с черной тульей и красным околышем. По верхнему краю тульи проходила суконная вы­пушка, цвет которой соответствовал цвету поля погон. В центре околыша фуражки крепилась мельхиоровая солдатская кокарда. В летнее вре­мя кадеты носили «из небеленого полотна» гимнастическую рубаху с погонами и кушаком, как при мун­дире. В стенах учебного заведения разрешалось носить гимнастичес­кую рубаху.

Результаты (белорусский) 1:

ХХ стагоддзе салдаты і афіцэры воінскіх частак, размешчаных на тэрыторыі беларускіх гарадоў і мястэчак, сустрэлі ў форме ўзору 1881 Згодна з правіламі ад 9 сакавіка 1883 яна дзяліліся на парадную, звычайную і паходную. Парадная выкарыстоўвалася падчас правядзення парадаў і аглядаў, звычайная - ў паўсядзённым шкарпэтцы ў месцах пастаяннай дыслакацыі палкоў, паходная - у паходах, на лагерных зборах, манеўрах і ў ваенны час.
Нягледзячы на такую ​​градацыю, форма не адрознівалася прывабнасцю і, па словах сучаснікаў, «была празмерна сумнай для парада і не магла выкарыстоўвацца ва ўмовах баявых дзеянняў». Прадыктаваны густамі імператара Аляксандра III аблічча воінскіх чыноў відавочна не супадаў з прыгожымі чаканнямі манарха і ў кансерватыўнай армейскім асяроддзі быў празваны «мужыцкім». Афіцэры з настальгіяй ўспаміналі яркія мундзіры папярэдняй эпохі. Пра тое, як у рэчаіснасці выглядалі воінскія чыны што стаялі ў Мінску, Віцебску, Гродна, Брэст-Літоўску палкоў і брыгад, мы можам меркаваць па захаваных здымках 1900 - 1907 гг. Пачнем з самых малодшых ў ваеннай іерархіі - выхаванцаў Полацкага кадэцкага корпуса.
Так, кадэтам належыў аднабортны на восем гузікаў з чорнага (цёмна-зялёнага) сукна мундзір і такога ж колеру шаравары. Чырвоныя пагоны мелі белую выпушку і жоўты трафарэт ў выглядзе літар П.К. Каўнер-стойка быў упрыгожаны чырвонымі клапанамі з нашытымі на іх галуном. Мундзір падпяразваць чырвоным (у адпаведнасці з расфарбоўкай поля пагонаў) шарсцяным поясам. Верхняй вопраткай служыла чорнага колеру шынель з адкладным каўняром, на якім размяшчаліся два чырвоных клапана без выпушек. Паўсядзённым галаўным уборам з'яўлялася фуражка з чорнай верхам і чырвоным аколышам. Па верхнім боку тульи праходзіла суконная выпушкі, колер якой адпавядаў колеру поля пагонаў. У цэнтры аколышам фуражкі мацавалася мельхіёравы салдацкая кукарда. У летні час кадэты насілі «зь нябеленага палатна» гімнастычную кашулю з пагонамі і поясам, як пры мундзіры. У сценах навучальнай установы дазвалялася насіць гімнастычную кашулю.